رویکردی شناختی به عدم استفاده اجباری از اطلاعات مفهومی نو در ساختار کلاسیک

مقدمه: هرچند در عصر اطلاعات زندگی می‌کنیم، نمونه‌های بسیاری از استفاده نکردن از اطلاعات را پیرامون خودمان و حتی در رفتار اطلاعاتی خویش شاهد هستیم. در چنین فضایی، پرداختن به استفاده نکردن از اطلاعات در جایگاهی مستقل از مفهوم استفاده از اطلاعات و نه به معنای معکوس آن، دغدغه‌ای است که به نظر می‌رسد از اهمیت بالایی برخوردار باشد. این مفهوم اگرچه خیلی دیر و در زمان حاضر یعنی در ابتدای قرن بیست و یکم، جایگاهی مستقل یافته است، لیکن در سر آغاز راهی است که ادامۀ آن نیل به نظریه‌ای منسجم را درباره این رفتار مهم اطلاعاتی نوید می‌دهد. روش: این مقاله دارای رویکردی مروری- تحلیلی است. یافته‌ها: این نوشتار با معرفی دسته‌بندی هیوستن از شرایط منجر به استفاده نکردن اجباری از اطلاعات، با تشریح مفاهیم دسته دوم یعنی موانع شناختی منجر به این رفتار، زمینه را برای شناخت هرچه بهتر حرفه‌مندان و متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی از این رفتار مهیا می‌سازد. نتیجۀ چنین شناختی، کمک به پیشرفت رشته در عرصه‌های نظری و عملکردی خواهد بود. نتیجه‌گیری: شناخت رفتار استفاده نکردن از اطلاعات به عنوان رفتاری مستقل و تمیز دادن انواع و شرایط منجر به این رفتار اطلاعاتی که هدف اصلی این نوشته است، برای همه و بخصوص حرفه‌مندان و متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی، ضروری است. شناسایی عوامل مؤثر بر این رفتار به آنان یاری می‌رساند تا حد امکان این رفتار را از شرایط اجبار و اجتناب‌ناپذیر خارج و در کاهش آن در خود و کاربران مراکز اطلاع‌رسانی محل اشتغال خویش، موفق‌تر عمل کنند.